"Легендар 112-се башҡорт кавалерия дивизияһы" китап күргәҙмәһе

Книжная выставка «Легендарная 112-я Башкирская кавдевизия»

М. Х. Төхвәтшин исемендәге һуҡырҙар өсөн Башҡортостан республика махсус китапхана абонементы "Легендар 112-се башҡорт кавалерия дивизияһы" китап күргәҙмәһен тәҡдим итә.
Башҡорт кавалерия дивизияһы 1941 йылдың ноябрендә Башҡорт АССР-ы хакимиәте мөрәжәғәте буйынса барлыҡҡа килә. Республика хужалығынан 13,3 мең ат, фураж, йүгән тапшырыла. Ярайһы уҡ күп командирҙар фронттан, башҡа хәрби биләмәләрҙән саҡыртыла. 1941 й декабрь - 1942 й ғинуар даими полк командирҙары килә: майор Таһир Тайып улы Күсимов, майор Гәрәй Абдулла улы Нафиҡов, майор Ғариф Дәүләт улы Макаев. 1941 йылдың 25 декабрендә дивизия командиры булып полковник Шайморатов килә.
1942 йылдың 2 июленән кавалерия дивизияһы Брянск фронтының 3-сө армия хәрби хәрәкәтендә, Сталинград алышында ҡатнаша.
1942 йылдың декабре - 1943 йылдың ғинуарында 8-се кавалерия корпусы составында дивизия Донецк өлкәһе Чернышковский һәм Морозовск ҡалаларын азат итеүҙә көс һала.
1943 йыл ошо уҡ составта дошман тылына - Ворошиловград ҡалаһына рейд яһай. 23 февраль рейдтан сыҡҡан саҡта дивизия командиры М. М. Шайморатов һәләк була. Рейд дауамында дивизия алыш менән 400 км ашыу юл үтә, 3000 дошман һалдаты, 56 танк, 6 самолет, 6000 автомашиналары тар-мар ителә. 2000 тирәһе һалдат һәм офицер ҡулға алына. Ҡаты алышта күрһәткән батырлыҡтары өсөн 213 һалдат хөкүмәт наградалары менән бүләкләнә.
М. М. Шайморатов һәләк булғандан һуң, дивизияны полковник Г. А. Белов етәкләй.
1943 йылдың көҙөндә дивизия Чернигов-Припять операцияһында ҡатнаша. Бының өсөн дивизия "Черниговская" почетлы исемен ала.
1943 йыл, ноябрь - Гомель-Речицк операцияһы барышында Белоруссия ауылдарын азат итәләр.
1945 йыл, 10 февраль - 4 апрель - Көнсығыш Померан операцияһында ҡатнаша.
1945 йыл, 19 апрель - 5 май - Берлин стратегик операцияһы. II дәрәжә Кутузов ордены менән бүләкләнә.
Бөйөк Ватан һуғышы йылдары эсендә дивизия Дондан алып Эльбаға тиклем 4000 км ашыу юл үтә. 15 тапҡыр Үрге баш командующий приказында билдәләнә. Дивизияның 3860 хәрби кешеһе ордендар һәм миҙалдар менән бүләкләнә, шуларҙың 78-е Советтар Союзы геройы һәм бишәүһе Дан ордены кавалеры була.
Күргәҙмәлә китапхана фондында һаҡланған китаптар тәҡдим ителә.

Вахитов, Ф.

Впереди на коне, Шаймуратов генерал [Текст] / Ф.Вахитов // Башкортостан кызы. — 2006 .— №5 .— с.12-15.

Ахмадиев, Т. Х.

Башкирская гвардейская кавалерийская [Текст] / Т. Х. Ахмадиев .— Уфа : Китап, 1999 .— 368 с. : ил. — ISBN 5-295-01973-Х.

Бикмеев, Михаил Ахметович.

Легендарная 16-я (112) гвардейская Башкирская кавалерийская дивизия [Текст] : история создания и боевых действий на фронте /

М. А. Бикмеев .— Уфа : Китап, 2020 .— 224 с .— (75-летию Великой Победы посвящается) .— (12+) .— ISBN 978-5295-

Бикмеев, М. А.

Башкортостан в горниле Великой Отечественной войны1941-1945 годов. Воинские формирования Башкортостана [Текст] / М. А

Бикмеев .— Уфа : Китап, 2020 .— 240 с .— (12+) .— ISBN 978-5-295-07429-5.

Гордость и слава 16-й кавдивизии. — Уфа, 1990.

Слава башкирских конников / Авт.-сост. Ф. Н. Вахитов, Н. И.