"Александр Матросов: батырлыҡ һәм яҙмыш" китап күргәҙмәһе

Махсус китапхана абонементы уҡыусылары иғтибарына Советтар Союзы Геройы, Ленин ордены кавалеры Александр Матвей улы Матросовтың тыуыуына 100 йыл тулыуға арналған "Александр Матросов: батырлыҡ һәм яҙмыш" китап күргәҙмәһен тәҡдим итә.
Матросов Александр Матвей улы - Калинин фронтының 22-се армияһы 6-сы Сталин Себер ирекле уҡсылар корпусы И. В. Сталин исемендәге 91-се айырым Себер ирекле бригадаһының 2-се айырым батальоны уҡсы-автоматсыһы, ҡыҙылармеец. 1943 йылдың 8 сентябрендә СССР оборона халыҡ комиссары И. В. Сталин бойороғо менән Матросов исеме 254-се гвардия уҡсылар полкына бирелә, ә ул үҙе мәңгелеккә был частың 1-се ротаһы исемлегенә индерелә. Был Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында СССР оборона халыҡ комиссариатының һәләк булған геройҙы мәңгелеккә хәрби частар исемлегенә индереү тураһында беренсе бойороғо була.

1924 йылдың 5 февралендә Екатеринослав ҡалаһында (Хәҙер Днепропетровск Украинаның Днепропетровск өлкәһенең административ үҙәге) тыуған. Урыҫ. ВЛКСМ ағзаһы. Ата-әсәһен иртә юғалта. 5 йыл Ивановка режимлы балалар йортонда (Ульяновск өлкәһе) тәрбиәләнә. 1939 йылда Куйбышев ҡалаһына (Хәҙерге Һамар) вагондар ремонтлау заводына ебәрелә, әммә тиҙҙән унан ҡаса. Һарытау ҡалаһының Фрунзе районы 3-сө участка халыҡ судының 1940 йылдың 8 октябрендәге ҡарары менән Александр Матросов РСФСР ЕНӘЙӘТ КОДЕКСЫНЫҢ 192-се статьяһы буйынса паспорт режимын боҙған өсөн ике йылға иркенән мәхрүм ителә (РСФСР Юғары Судының енәйәт эштәре буйынса Суд коллегияһы 1967 йылдың 5 майында был хөкөмдө юҡҡа сығара). Өфө балалар хеҙмәт колонияһында хеҙмәт итә. Бөйөк Ватан һуғышы башланыу менән уны фронтҡа ебәреүҙе һорап бер нисә тапҡыр мөрәжәғәт итә. 
Ҡыҙыл Армияға 1942 йылдың сентябрендә Башҡорт АССР-ы Өфө ҡалаһының Киров район хәрби комиссариаты тарафынан саҡырыла һәм Краснохолм пехота училищеһына ебәрелә (1942 йылдың октябре), әммә тиҙҙән курсанттарҙың күпселек өлөшө Калинин фронтына ебәрелә.
1942 йылдың ноябренән ғәмәлдәге армияла И.В. Сталин исемендәге 91-се Айырым Себер ирекле бригадаһының 2-се айырым уҡсылар батальоны составында хеҙмәт итә (һуңыраҡ 56-сы гвардия уҡсылар дивизияһының 254-се гвардия уҡсылар полкы, Калинин фронты). Бер ни тиклем ваҡыт бригада резервта була. Һуңынан уны Псковҡа оло Ломоватый урманы районына күсерәләр. 
1943 йылдың 27 февралендә 2-се батальонға Псков өлкәһе Локнян районы Чернушки ауылынан көнбайыштараҡ Плетень ауылы районында терәк пунктына һөжүм итеү бурысы бирелә. Беҙҙең һалдаттар урманды үтеп, ситкә сыҡҡандан һуң, дошмандың көслө пулемет уты аҫтына эләгә, дзоттарҙағы өс дошман пулеметтары ауылға яҡынлашыуҙы ҡаплаған. Бер пулеметты автоматсылар һәм бронебойщиктарҙың штурмлау төркөмө баҫтыра. Икенсе дзотты бронебойщиктарҙың икенсе төркөмө юҡ итә. Әммә өсөнсө дзоттың пулеметтары ауыл алдындағы бөтә йырынға ут төртөүен дауам итә. Уны өндәшмәҫкә мәжбүр итеү ынтылыштары уңышһыҙлыҡҡа осрай. Шул саҡта дзота яғына ҡыҙылармеец Александр Матросов шыуыша. Ул амбразураға флангтан яҡынлаша һәм ике граната ташлай. Пулемет өндәшмәй. Әммә яугирҙар һөжүмгә күтәрелгәс, пулемет яңынан терелә. Шул саҡта Матросов тороп, дзотаға ташлана һәм үҙ кәүҙәһе менән амбразураны яба. Үҙ ғүмерен ҡорбан итеп, ул подразделениеның хәрби бурысын үтәүенә булышлыҡ итә.
Локнян районының Чернушки ауылында ерләнә, ә 1948 йылда А. М. Матросовтың кәүҙәһе Псков өлкәһенең Великие Луки ҡалаһында Ловать йылғаһының һул ярында Роза Люксембург урамы һәм Александр Матросов исемендәге яр буйы киҫелешендә яңынан ерләнә. 
Бер нисә көндән Александр Матросовтың исеме бөтә илгә билдәле була. Матросовтың батырлығы осраҡлы рәүештә часта булған журналист тарафынан патриотик мәҡәлә өсөн файҙаланыла. Шул уҡ ваҡытта Геройҙың үлеме датаһын, батырлығын Ҡыҙыл Армияның тыуған көнөнә тура килтереп, 23 февралгә күсереп ҡуялар. Александр Матросов бындай фиҙакәрлек актын беренсе булып башҡармаһа ла, совет һалдаттарының батырлығын данлау өсөн тап уның исеме ҡулланыла. Һуңынан өс йөҙҙән ашыу кеше ошондай батырлыҡ ҡыла. Александр Матросовтың батырлығы батырлыҡ һәм хәрби батырлыҡ, ҡурҡыуһыҙлыҡ һәм Ватанға һөйөү символына әүерелә.
СССР Юғары Советы Президиумының 1943 йылдың 19 июнендәге указы менән немец-фашист илбаҫарҙары менән көрәш фронтында командованиеның хәрби заданиеларын өлгөлө үтәгәне һәм шул уҡ ваҡытта күрһәткән батырлығы һәм ҡаһарманлығы өсөн ҡыҙылармеец Матросов Александр Матвеевичҡа үлгәндән һуң Советтар Союзы Геройы исеме бирелә.