ҺУҠЫРҘАР ӨСӨН БАШҠОРТОСТАН РЕСПУБЛИКА МАХСУС КИТАПХАНАҺЫ | БАШҠОРТОСТАН РЕСПУБЛИКАҺЫНЫҢ ДӘҮЛӘТ БЮДЖЕТ МӘҘӘНИӘТ УЧРЕЖДЕНИЕҺЫ

"Гайдар һәм уның командаһы" китап күргәҙмәһе

Махсус китапхана абонементы ҡунаҡтары һәм уҡыусылары иғтибарына «Гайдар һәм уның командаһы» китап күргәҙмәһен тәҡдим итә. Экспозиция рус совет балалар яҙыусыһы, сценарист һәм прозаик, журналист, хәрби хәбәрсе Аркадий Гайдарҙың тыуыуына 120 йыл тулыуға арналған.
Аркадий Гайдар исемен Советтар иленең бөтә балалары һәм үҫмерҙәре белә. Хәҙер ҙә уның әҫәрҙәрен йәш быуын вәкилдәре ҡыҙыҡһынып уҡый. Әммә Гайдар балалар өсөн китаптар яҙыу менән генә дан ҡаҙана алмай. Был кеше ике һуғышта ҡатнашыусы, киносценарист, шулай уҡ хәрби хәбәрсе. Граждандар һуғышының ҡот осҡос хәлдәрен кисергәндән һуң, ул бер көн беҙҙең матур илдә бәхетле тормош башланыр тип хыяллана.

Гайдарҙың сираттағы китабы йәш уҡыусылар өсөн ҙур ваҡиғаға әйләнә. Уның повестарында һәм хикәйәләрендә баланың ҡатмарлы, әлегә формалашмаған характерын тәрән белеү, уның психологияһын аңлау, уның менән уртаҡ тел табыу һәләте һиҙелә. Унда өлкән остаз һәм уҡытыусы һәм бер үк ваҡытта күңелле дуҫ һыҙаттары берләшә, уның артынан уның беренсе саҡырыуы буйынса ҡыйыу барырға мөмкин.
Гайдар әҫәрҙәре балалар һәм үҫмерҙәр өсөн тәғәйенләнгәнлектән, уларҙың күбеһе «Пионер»журналында баҫылып сыға. Күп балалар был баҫманың редакцияһына яҙыусы бик ҡәҙерләгән фекерҙәрен һәм фекерҙәрен белдереү өсөн хаттар ебәрә. Был журнал редакцияһы ярҙамында автор ижадының йәш һөйөүселәре менән осрашыуҙары ойошторола. Гайдар китаптары ярҙамында балалар кеше тормошоноң мәғәнәһе булған яҡшылыҡ һәм яуызлыҡтың нимә икәнен белә, кеше һәм йәмғиәт, коллектив һәм шәхес мөнәсәбәттәре, гражданлыҡ бурысы, дөйөм алғанда, иптәшлек һәм әхлаҡ тураһында үҙ күҙаллауҙарын төҙөй башлай.
Аркадий Петр улы Голиков (Гайдар псевдоним) 1904 йылдың 22 ғинуарында Льгов ҡалаһында (Курск губернаһы) ауыл уҡытыусыһы, партия ағзаһы, буласаҡ революцион комиссар Петр Исодор улы Голиков ғаиләһендә тыуған. Малайҙың әсәһе Наталья Аркадий ҡыҙы башта уҡытыусы, һуңынан фельдшер–акушер булып эшләй. Атаһы кеүек үк партия ағзаһы була. Уның шәжәрәһе алыҫ туғаны М. Ю. Лермонтовҡа барып тоташа.
Аркадийҙың ата – әсәһе уҡымышлы кешеләр була, бынан тыш, улар үҙ аллы белем ала, сит телдәр өйрәнә. Ғаиләлә буш ваҡытта шиғри кисәләр ойоштороу, балаларға әкиәттәр һөйләү, бөтә ғаилә менән халыҡ йырҙарын йырлау йолаһы булған. Йортта яҡшы китапхана булғанлыҡтан, Аркадий иртә уҡырға өйрәнә һәм уҡыған китабын бүлектәр буйынса ҡабатлай ала, әммә уның иң ҙур мауығыуы - ҡалын энциклопедик һүҙлектәр уҡыу була.
Аркадий иркәләнмәгән, эмоцияларға бирешмәгән бала булып үҫә. Ул бер ҡасан да кәңәштәрен боҙмай, һеңлеләре һәм дуҫтары менән аралашмай. 1910 йылда ғаилә башта Түбәнге Новгородҡа, ә һуңынан Арзамасҡа күсенә, был ҡала уларҙың тыуған ҡалаһы була.
1914 йылда Аркадий арзамас реаль училищеһына уҡырға инә. Был ваҡытта Граждандар һуғышы башлана һәм ғаилә башлығы фронтҡа алына. Оҙаҡ уйлап тормай, малай өйҙән ҡасып, атаһы янына китә. Уны эҙләү дүрт көн дауам итә, ниһайәт, уны Түбәнге Новгород янындағы станцияла табалар һәм өйөнә ҡайтаралар.
Ун дүрт йәшендә Аркадий коммунистик партия ағзаһы була һәм «Сүкеш» гәзитенә эшкә урынлаша, унда уның шиғырҙары тәүге тапҡыр баҫыла. 1918 йылдың декабрендә ул үҙ теләге менән Ҡыҙыл армияға китә.
1919 йылда ул Мәскәү команда составын әҙерләү курстарын тамамлай. Бынан һуң уны комвзвод ярҙамсыһы итеп тәғәйенләйҙәр.
Юғары уҡсылар мәктәбен Аркадий 1921 йылда тамамлай һәм Кавказда һәм Донда алыштарҙа ҡатнашҡан Түбәнге Новгород полкының бүлексә командиры була.
1922 йылда Голиковты Хакассияла советтарға ҡаршы ихтилалды баҫтырыуға ебәрәләр. Был операция барышында Аркадий биш «бандитты»ҡулға ала һәм ҡасырға маташҡанда атып үлтерә. Суд башлана, халыҡҡа ҡарата яраҡһыҙ мөнәсәбәт өсөн ялыуҙар килә башлай. Шул уҡ йылдың июнендә Аркадийҙы ГПУ-ла һорау алалар һәм үҙидаралыҡта ғәйепләйҙәр, ә сентябрҙә уны атып үлтереүҙә ғәйепле тип табалар һәм ике йылға һынауҙарҙа ҡатнашыусылар рәтенә күсерәләр.
Голиковты «травматик невроз» диагнозы менән армиянан демобилизациялайҙар. Был ауырыу уның 1919 йылда арҡа һәм баш мейеһенә зыян килтергән яраһынан һуң үҫешә башлай.
Аркадий әҙәбиәт менән М. В. Фрунзе кәңәше буйынса шөғөлләнә башлай. Ул унда ижади потенциалды ҡарай. Бер аҙҙан ул үҙенә Гайдар псевдонимын һайлай, әммә уның сығышын бер кемгә лә әйтмәй. Күп версияларҙың береһе буйынса, был һүҙ татар-монгол һыбайлыларында бөтә атлы ғәскәрҙән алда йүгереп барған ҡарауылсыны аңлата.
Себерҙә хеҙмәт иткән сағында уҡ Аркадийға китап яҙыу идеяһы килә. Мәҫәлән, бандиттарҙы тотоу араһындағы тәнәфестәрҙә ул үҙенең беренсе повесын «еңелеү һәм еңеү көндәрендә» башлай, ул, асылда, уның автобиографияһы була. Был әҫәр Гайдар псевдонимы менән ҡултамғаланған була.
Демобилизацияланғандан һуң, яҙыусы Ленинградҡа бара һәм был китапты ҡала гәзитендә баҫтыра, әммә ул Гайдарға көтөлгән уңыш килтермәй. Бынан һуң ул журналистика менән шөғөлләнә башлай, бер үк ваҡытта, йыш командировкалар ваҡытында, хикәйәләр яҙа. Утыҙынсы йылдар башында уның әҙәби йүнәлеше билдәләнә - ул балалар өсөн яҙырға ҡарар итә. Был ваҡытта: «Мәктәп», «Граф емереклектәрендә»барлыҡҡа килә. Был повестар барлыҡҡа килеү менән уның балалар яҙыусыһы булараҡ уңышы башлана.
Уға дан килтергән китабы – «Тимур һәм уның командаһы» һәм «Ҡар ҡәлғәһе коменданты»ның дауамын ул утыҙынсы йылдар аҙағында Клинда яҙа. Роман шул тиклем популярлыҡ яулай, хатта уның буйынса фильм төшөрөлә, ә илдә киң масштаблы пионер Тимур хәрәкәте башлана, ул Бөйөк Ватан һуғышынан һуң иң ҙур күләм ала.
1931 йылда Гайдар Хабаровскиҙа төпләнә һәм «Тымыҡ Океан йондоҙо»гәзитенең хәбәрсеһе була. 1935 йылда «Барабансы Яҙмышы» повесы, 1936 йылда «Зәңгәр кәсә» повесы баҫылып сыға. 1939 йылда «Чук һәм Гек»хикәйәһе яҙыла.
Брайль шрифтында китаптар:

Гайдар, Аркадий.

Школа. На графских развалинах. [Текст Брайля] / А , Гайдар .— М. : Логосвос, 2012 .— 519 с. — (Издание для слабовидящих) .— Перепеч.: М.: Правда, 1986 .— ISBN 978-5-419-00417-7.

Гайдар, Аркадий.

Тимур и его команда [Текст Брайля] : для сред. и ст. возраста / А. Гайдар .— М. : Логос ВОС, 2007 .— 1 кн .— Перепеч.: М.: Правда, 1986.

«Говорящие» книги на электронных носителях:

Гайдар, А.П.

На графских развалинах [Электронный ресурс] : 9 ч 43 м / А.П. Гайдар ; чит. В. Герасимов .— М. : Логос ВОС, 2009 .— 45 ч 1 м с. — ISBN 978-5-93124-485-3 (625,80) .

Гайдар, А.

РВС; Четвертый блиндаж; Пусть светит; Голубая чашка; Чук и Гек; Горячий камень [Звукозапись] : рассказы / А. Гайдар ; чит. В. Герасимов .— М. : Логос ВОС, 2007 .— 2 мфк ( 5 ч 36 м ): 2,38 см/с, 4 дор. — С изд.: М.: Правда, 1985.

Гайдар, А.

ВОЕННАЯ ТАЙНА. СУДЬБА БАРАБАНЩИКА [Звукозапись] : повести / А. Гайдар ; чит. Л. Бородин .— М. : Логос ВОС, 1994 .— 4 мфк. (12 ч. 33 м. 16 с.): 2, 38 см/с, 4 дор. — С изд.: ГАЙДАР А. СОБР. СОЧ. В 3 Т. Т. 1-2. - М.: ПРАВДА, 1986.

Гайдар, А.

РВС. Четвёртый блиндаж. Пусть светит. Голубая чашка. Чук и Гек. Горячий камень. [Электронный ресурс] / А. Гайдар ; чит. В. Герасимов .— 1 фжд : Формат MP3 .— С жесткого диска № 3.

Гайдар, А.

РВС. Четвертый блиндаж. Пусть светит. Голубая чашка.Чук и гек. Горячий камень. [Электронный ресурс] : рассказы / А. Гайдар ; чит. В. Герасимов .— М. : Логосвос, 2012 .— 1 фк. (89 ч 26 м). — С изд.: М.: Правда, 1985.

Гайдар, А. П. .

На графских развалинах [Электронный ресурс] / А. П. Гайдар ; чит. Ю. Заборовский .— М. : Логосвос, 2009-2010 .— 1 фжд : Формат MP3 .— С жесткого диска № 1.

Гайдар, А. .

Военная тайна [Электронный ресурс] : повесть / А. Гайдар ; чит. Л. Бородин .— М. : Логосвос, 2013 .— (4 час 56 мин) .— С изд.: М. : Правда, 1986.-(Собр. соч. в 3 т. ).-(12+).

Гайдар, А. .

Школа [Электронный ресурс] : повесть / А. Гайдар ; чит. А. Ланская .— М. : Логосвос, 2013 .— (8 час 53 мин). — С изд.: М.: Дистрибутор, 2011.-(14+).

Гайдар, Аркадий.

Военная тайна [Электронный ресурс] : повесть / А. Гайдар .— М. : Логосвос, 2013 .— 1 фжд : Формат MP3 .— С жесткого диска № 4 .— ISBN 978-5-419-00843-4.

Гайдар, Аркадий.

Судьба барабанщика [Электронный ресурс] : повесть / А. Гайдар .— М. : Логосвос, 2013 .— 1 фжд : Формат MP3 .— С жесткого диска № 4 .— ISBN 978-5-419-00843-4.

Гайдар, Аркадий.

Тимур и его команда [Электронный ресурс] : повесть / А. Гайдар .— М. : Логосвос, 2013 .— 1 фжд : Формат MP3 .— С жесткого диска № 4 .— ISBN 978-5-419-00843-4.

Горячий камень [Электронный ресурс] : рассказ / А. Гайдар .— М. : Логосвос, 2014 .— 1 фжд : Формат MP3 .— С жесткого диска № 5 .— ISBN 978-5-419-01290-5.

Гайдар, А. П. .

Повести и рассказы [Звукозапись] / А. Гайдар ; чит. К. Радциг .— М. : ООО "Аудиокнига", 2007 .— 1 электрон. опт. диск(CD-ROM) : Формат МР3 .— (Сер. "Лучшее - детям") .— С изд. : М. : Астрель, 2007.- (6+).

Гайдар, А. П. .

Школа [Звукозапись] : автобиографическая повесть / А. Гайдар ; чит. О. Жуков .— М. : ООО "Медиакнига", 2010 .— 1 электрон. опт. диск(CD-ROM) : Формат МР3 .— (12+).

Гайдар, А. П. .

Тимур и его команда [Звукозапись] : повесть : без муз. сопровождения / А. Гайдар ; чит. Д. Кулютников .— М. : ООО "1С-Паблишинг", 2007 .— 1 электрон. опт. диск(CD-ROM) : Формат МР3 .— (12+).

Гайдар, А. П. .

Военная тайна ; Горячий камень [Звукозапись] : повести / А. Гайдар ; чит. Р. Мухаметзянов .— М. : ООО "Равновесие", 2008-2012 .— 1 электрон. опт. диск(CD-ROM) : Формат МР3 .— (12+).

Гайдар, А. П. .

Судьба барабанщика [Звукозапись] : повесть : без муз. сопровождения / А. Гайдар ; чит. Д. Кулютников .— М. : ООО "1С-Паблишинг", 2007 .— 1 электрон. опт. диск(CD-ROM) : Формат МР3 .— (12+).

Книжная выставка «Гайдар и его команда»

"Ғаилә - тормош нигеҙе" китап күргәҙмәһе

Ғаиләгә, уның йолалары һәм ҡиммәттәренә күберәк иғтибар булдырыу маҡсатында сығып, Рәсәй президенты В. В. Путин 2024 йылды Ғаилә йылы тип иғлан итте. Тап ғаилә йәмғиәт ячейкаһы булып тора. Унһыҙ социаль бәйләнештәр, кешелек цивилизацияһы булмаҫ ине. Дөрөҫ ғаилә тәрбиәһе физик һәм психик яҡтан һау шәхес үҫтерергә мөмкинлек бирә. Киләсәктә бындай кеше үҙ иленең ысын патриоты була ала.
Мәкәрим Хөсәйен улы Төхвәтшин исемендәге һуҡырҙар өсөн Башҡортостан республика махсус китапханаһы абонементы "Ғаилә - тормош нигеҙе" китап күргәҙмәһен аса. Күргәҙмәлә ғаилә мөнәсәбәттәре проблемаларын, балаларға тәрбиә биреү, йорт хужалығын алып барыу, баҡсасылыҡ, йорт төҙөү һ. б. темаларға китаптар тәҡдим ителә.
Брайль шрифлы китаптар:

Молодой хозяйке в дом [Шрифт Брайля]. — М.: ИПТК "Логос" ВОС, 1998. — 2 кн. — Перепеч: Кемерово: Кн. изд-во, 1976.

Рабец, А.М. Закон для семьи [Шрифт Брайля]: Беседы и размышления юриста / А. М. Рабец. — М.: Логос ВОС, 2003. — 2 кн.

Электронный ресурс, доступный для записи на флешкарту:

Афанасьева, Т. Семейные портреты [Электронный ресурс]: художественная публицистика по проблемам современной семьи / Т. Афанасьева; чит. С. Репина. — М.: Логосвос, 2016 . — 1 фжд : Формат MP3. — С изд.: С жесткого диска №7.

Баздырев, К. Простое уравнение: муж + жена = семья [Электронный ресурс] / К. Баздырев. — М.: Логосвос, 2013. — 1 фжд: Формат MP3. — С жесткого диска № 4 .

Кулинария для всех [Электронный ресурс]: сборник /; чит. В. Лебедева. — М.: Логосвос, 2012. — 1 фк. (79 ч 22). — С изд.: М.: Экономика, 1988.

Миладинов, П. Полезные советы и рецепты для всех [Электронный ресурс] / П. Миладинов; чит. В. Сушков. — 1 фжд: Формат MP3. — С жесткого диска № 3.

Молодой хозяйке в дом [Электронный ресурс]. — М.: Логосвос, 2011. — 1 фжд: Формат MP3. — С жесткого диска № 2.

Мы и наша семья. Книга для молодых супругов [Электронный ресурс]: публицистика / чит. И. Ерисанова. — М.: Логосвос, 2011. — 1 фжд: Формат MP3. — С жесткого диска № 2.

Наш дом [Электронный ресурс]. — М.: Логосвос, 2013. — 1 фжд: Формат MP3. — С жесткого диска № 4

Издания на оптических СД-дисках:

Башкортостан – наш дом родной [Электронный ресурс]: хрестоматия для внеклассного чтения по культуре Башкортостана / авт.-сост. Ф.Х. Губайдуллина; чит. М. Апраксина; звукооператор В. Бессольцев. — Уфа: БРСБС, 2008. — 1 электрон. опт. диска(CD-ROM): 7 ч 44 м 18 с. — Формат МР3. — (С изд.: Уфа, 2000) .

Крупношрифтовые издания:

Рабец, А.М. Закон для семьи [Текст]: беседы и размышления юриста / А. М. Рабец. — М.: Логос ВОС, 2003. — 200 с. — (Круг чтения. Изд. для слабовидящих).

«Говорящие» книги на кассетах

Васильев, Б. Дом, который построил дед [Звукозапись]: роман / Б. Васильев; чит. М. Иванова. — М.: Логос ВОС, 1991. — 2 мфк (8 ч 55 м 02 с): 2,38 см/с., 4 дор. — С изд.: Октябрь, 1991. — № 7-8.

Екимов, Б. Родительский дом [Звукозапись]: Роман / Б. Екимов; Чит.: М.Иванова. — М.: Логос ВОС, 1990. — 4 мфк (12ч.23м.45с.): 2,38см/с,4дор. — С изд.: М.: Современник,1988.

МЫ И НАША СЕМЬЯ. Книга для молодых супругов. Учиться, чтобы учить [Звукозапись]: публицистика / Ю. Азаров; чит. И. Ерисанова. — М.: ЦП УПП МГП ВОС, 1988. — 4 мфк. (15 ч 15 м 12 с): 2,38 см/с, 4 дор. — С изд.: М.: Мол. гвардия, 1983: Новый мир, 1987, № 4.

Миладинов, П. Полезные советы и рецепты для всех [Звукозапись]: пер. с болг. / П. Миладинов. — М.: ЦП УПП МГП ВОС, 1989. — 4 мфк. (12 ч 25 м 25 с): 2,38 см/с, 4 дор. — С изд.: Легпромбытиздат, 1987.

Книги, изданные плоскопечатным шрифтом:

Семейные праздники [Текст] / М-во культуры и национальной политики РБ, М-во юстиции РБ. — Уфа: Башкирская энциклопедия, 2007. — 160 с.

Банников, Евгений Анатольевич. Полезные домашние самоделки [Текст] / Е.А. Банников. — Ростов н/Д: Феникс, 2006. — 218 с. — (Мастерская).

Бурмистрова, А. Современная семья: психология отношений [Текст] / Е. Бурмистрова, М. Бурмистров. — М.: Даръ, 2016 .— 544 с.

Гантлоу, Полин Б. Дизайн уютного дома: создание красивого и недорогого интерьера [Текст]: пер. с англ. / Г. Полин Б. — Ростов н/Д: Феникс, 2005 .— 288 с: ил. — (Советы дизайнеров экстра-класса).

Дружинин, В. Н. Психология семьи [Текст] / В.Н. Дружинин. — 3-е изд. — СПб.: Питер, 2007. — 176 с: ил.

Кашкаров, А. П. Воспитатели чтения – библиотека, семья, школа [Текст]: практическое пособие / А. П. Кашкаров, С. А. Глебова, Е. С. Филиппова. — М.: Либерея-Бибинформ, 2012 .— 160 с.

Короминас, Ф. Воспитание детей. Всему свое время [Текст]: пер. с англ. / Фернандо Короминос. — СПб.: Питер, 2017. — 192 с. — (Сер. "Родителям о детях").

Крижановская, Н.Я. Выращиваем зимний сад. Это просто! [Текст] / Н.Я. Крижановский. — Ростов н/Д: Феникс, 2006. — 250 с. — (Есть идея).

Лободина, С.В. Как развить способности ребенка [Текст]. – СПб.: Питер Паблишинг, 1997. – 256 с.

Маркин, А.В. Зарабатываем на шести сотках. Это просто! [Текст] / А.В. Маркин. — 2-е изд. — Ростов н/Д: Феникс, 2006. — 221 с.: ил

Некрасов, А. Брак умер. Да здравствует семья! [Текст] / А. Некрасов. — М.: Амрита-Русь, 2006 — 240 с. — (Семья – начало мудрости).

Строим баню [Текст] / Авт-сост. Е.В. Доброва. — М.: ВЕЧЕ, 2007. — 240 с. — (Строительство и дизайн).

Строим дом. От фундамента до кровли [Текст]. — М.: ВЕЧЕ, 2007. — 480 с.: ил.

Строительство теплицы [Текст]: краткая энциклопедия домашнего хозяйства / Сост. Б. Дюмин. — М.: Астрель: АСТ, 2005 . — 159 с. — (Сделай это сам).

Строительство каменного дома [Текст] / Авт.-сост. В.С. Самойлов. — М.: Аделант, 2006. — 319 с: ил. — (Своими руками)

Уэринг, Ф. Фэн-шуй для дачи и сада [Текст]: пер. с англ. / Ф. Уэринг. — М.: ЭКСМО, 2003. — 320 с.

Халилов, Ф.Х. Настольная книга садовода [Текст] / Ф.Х. Халилов. — Казань: Тат. кн. изд-во, 2005. — 192 с.

Эйр, Л., Эйр, Р. Добрая книга о воспитании [Текст] / Линда Эйр, Ричард Эйр. Пер. с англ. Н. Григорьевой. — М.: ФАИР-ПРЕСС, 2005. — 208 с.: ил.

Книжная выставка «Семья – основа жизни»

Яңы йыл календары

Махсус китапхананың хөрмәтле уҡыусылары! Яңы йыл байрамы көндәрендә һеҙгә сайтта, социаль селтәрҙәрҙә, китапханала үтәсәк саралар тәҡдим итәбеҙ.
30.12.2023
Башопера тәҡдим итә. Жорж Бизеның "Кармен" операһы махсус китапхана сайтында.
31.12.2023
"Мөғжизәгә ышанайыҡ" яңы йыл калейдоскобы (социаль селтәрҙәр).
31.12.2023
Махсус китапхана сайтында Н. Римский-Корсаковтың "Садко" операһы.
01.01.2024
Башҡорт дәүләт ҡурсаҡ театры башҡарыуында әкиәт уҡыу. Артистар: Н. Ҡадырова һәм Ф. Ғафаров (сайт).
02.01.2024
Социаль селтәрҙәр "Яңы йыл тылсымы" (аудиоәкиәт). "Көнһылыу" тифлокомментарийлы фильм (сайт).
03.01.2024
Екатерина һарайы буйлап видеоэкскурсия (сайт).
04.01.2024
РБ милли симфоник оркестры Д. Крюков. Кларнет менән оркестр. Артур Нәзиуллин (кларнет). М. Кәрим исемендәге милли йәштәр театры. "Көнкүрештең ике яры" спектакле (сайт).
04.01.2024
Кәрәҙҙән раштыуа шәмдәрен яһау буйынса мастер класс.
05.01.2024
Совет, рус һәм башҡорт йырсылары башҡарыуында концерт һәм клиптар: Ф. Ғафаров, Ф. Бикбулатов.
06.01.2024
"Ғаилә - ғүмер нигеҙе" китап күргәҙмәһенең презентацияһы.
Христостың терелеүе һәм Батша ауылы сиркәүҙәренә сәйәхәт (сайт).
07.01.2024
Социаль селтәрҙәрҙә онлайн викторина.
Башоперала яңы йыл концерты (сайт).
08.01.2024
Раштыуа темаһына китап уҡыуҙар.
08.01.2024
"И. И. Шаблонов тормошонан бер-нисә көн" тифлокомментарийлы фильм (сайт).
08.01.2024
"Фәрештәңде ишет" раштыуа видеохикәйәһе (социаль селтәрҙәр).

Новогодний календарь

Фильм с тифлокомментариями

Китапханабыҙҙың хөрмәтле ҡулланыусылары!
Һеҙҙе "И. И. Обломов тормошонан бер-нисә көн" тифлокомментарийлы фильмын ҡарарға саҡырабыҙ.
Фильмға сценарийҙы Никита Михалков һәм Александр Абадашьян яҙҙылар. Уның нигеҙенә Иван Гончаровтың романынан фрагменттар инде.
Шулай уҡ, картина өҫтөндә оператор Павел Лебедев, рәссам Александр Самолетын һәм костюм буйынса рәссам Майя Абар-Баранова эшләне.
Премьеранан һуң бер йыл үткәс, 1980 йылда фильм Оксфордта Халыҡара кинофестиваль программаһына индерелде. Никита Михалков иң яҡшы режиссура өсөн "Оксфордтың алтын ҡалҡаны", Павел Лебешев иң яҡшы оператор эше өсөн "Көмөш ҡалҡан", иң яҡшы ҡатын-ҡыҙ һәм иң яҡшы ир-егет ролдәре өсөн Елена Соловей һәм Олег Табаков "көмөш" наградалар алдылар. 1981 йылда АҠШ-та америка милли кинокритиктары картинаға сит телдәге иң яҡшы фильм премияһын бирҙе.
Ҡарау киләһе һылтанма буйынса:

Просмотр по ссылке

Башоперала яңы йыл концерты

Хөрмәтле махсус китапхана уҡыусылары!
Яңы 2024 йыл алдынан Башҡорт опера һәм балет театрында яңы йыл концертын ҡарарға тәҡдим итәбеҙ.
Яңы йыл-ул, моғайын, күпселек өлкәндәрҙең һәм балаларҙың иң яратҡан байрамдар. Был ваҡытта ысын мөғжизәләр була.
Был байрамда һәр кем үҙенсәлекле, көтөлмәгән һәм мотлаҡ иҫтәлекле нәмә көтә. Әммә, һис шикһеҙ, һәр кем иң мөһим бүләк — ул матур кәйеф, тип ризалашасаҡ. Башҡорт опера һәм балет театры Яңы йыл гала-концертында тап шуны тамашасыларына бүләк итәсәк. Театрҙың опера һәм балет труппаһы артистары, маэстро Артем Макаров етәкселегендәге #BashOpera хоры һәм симфоник оркестры башҡарыуында музыкаль классиканың билдәле һәм бөтәһе лә яратҡан әҫәрҙәре буласаҡ. Ә был кистең төп өлөшө-байрам, яңы йыл кеүек тылсымлы атмосфера.
Һылтанма:

Просмотр по ссылке

Раштыуа Менән!

Христос раштыуаһы-алла улының тыуыуына арналған иң мөһим христиан байрамдарының береһе. Тап ошо ваҡиғанан беҙҙең эраның иҫәбе башлана.
Христиандар донъяға Иисус алла улы Христостың донъяға килеүен билдәләй. Был көндө пәйғәмбәрҙәрҙең алты быуат элек алдан әйткән ваҡиғаһы тормошҡа ашты. Йәһүҙиәнең Вифлеемда көтөүселәр мәмерйәһендә Мәрйәмдең улы тыуа, һәм ул Алла булып кәүҙәләнә.

Сиркәү тәғлимәтенән күренеүенсә, Алла улы Мария ҡыҙҙан тыуған һәм ул бер үк ваҡытта Алла булып та, кеше булып та кәүҙәләнгән. Ул беҙҙең донъяға кешелек гонаһтарын йолоп алыу һәм бөтә кешелеккә ожмахҡа һәм йәнде ҡотҡарыуға юл асыу өсөн килгән.
Библия буйынса, Иисус Христос ергә зиннәттә түгел, ә киреһенсә ярлылыҡта һәм билдәһеҙлектә килгән.
Улдары тыуыуҙан алда Мәрйәм һәм уның ире-опекун ҡарт Йософ халыҡ иҫәбен алыуҙа ҡатнашыу өсөн Вифлеемға килә. Ҡала кешеләр менән тулған, һәм бөтә ҡунаҡханалар ҙа мәшғүл булған. Ҡарт Йософ һәм Мәрйәм көтөүселәр мәмерйәһендә йоҡларға мәжбүр була. Шунда бала тыуа.
Шунан Мәрйәм улын уратып ала һәм буласаҡ Мәсихте малға тигән бесәнгә һала. Христос тыуғас, төнгө күктә яҡты йондоҙ яна. Ул беренсе булып килгән һәм Алла улына табынған көтөүселәргә, шулай уҡ уға ҡиммәтле бүләктәр биргән аҡыллы сихырсыларға юл күрһәткән.
Хөрмәтле уҡыусылар! Был раштыуа алдынан беҙ һеҙгә бөтә уйҙарығыҙҙың һәм теләктәрегеҙҙең ғинуар ҡары кеүек таҙа һәм раштыуа иртәһе кеүек асыҡ булыуын теләйбеҙ. Һеҙгә һәм яҡындарығыҙға бәхет һәм һаулыҡ!
Яҡты йондоҙ барыбыҙҙы ла именлеккә алып барһын, тормошоғоҙҙа шатлыҡ, мөхәббәт, өмөт, иман һәм бәхет булһын!

С Рождеством!

Ҡарарға тәҡдим итәбеҙ. Воскресение христова сиркәүе һәм Батша ауылы буйлап экскурсиялар.

Предлагаем к просмотру. Видеоэкскурсию по церкви Воскресения Христова

Предлагаем к просмотру. Экскурсии по церкви Воскресения Христова и Царскому селу.

Екатерина һарайының Воскресение христова сиркәүе буйлап видеоэкскурсияны ҡарарға тәҡдим итәбеҙ. Уны архитектор Мария Рядова үткәрә. Был ҡорам XXIII быуаттың архитектура шедевры, Елизавета дәүеренең иң билдәле архитекторҙарының береһе Франческо Растрелли проекты буйынса төҙөлгән. Сиркәүҙе 1756 йылда императрица Елизавета Петровна ҡатнашлығында изгеләндерәләр. Берлин зәңгәрһыуы төҫөндәге стеналар иконостастың алтын һырлы ялтырауы менән контрастҡа инә, колонналар һырлы гирляндалар менән уратылған, ғибәҙәтхананы тиҫтәләгән фәрештә фигуралары һәм өс монументаль плафон биҙәй.
Бөйөк Ватан һуғышы ваҡытында интерьер утҡа тотоуҙан һәм талауҙан етди зыян күрә. Һуғыштан һуң тарихи интерьерҙы 300 — ҙән ашыу белгес-алтын ялатыусылар, һылап яһаусылар, һырлаусылар, рәссамдар тергеҙә. Мария Рядовой реставрацияның нисек барғаны һәм ниндәй техникалар ҡулланылғаны тураһында һөйләй. Һылтанма:

"Батша ауылы" музей-ҡурсаулығы "Оноторға ярамай. Пушкин ҡалаһының һарайҙары һәм парктары 1941-1946 йылдарҙа" видеолекцияһын тәҡдим итә.
Фәнни эштәр буйынса директор урынбаҫары Ираида Ботт музей хеҙмәткәрҙәренең музей коллекцияһынан әйберҙәрҙе эвакуациялау һәм тылда һаҡлау, Ленинград ситен азат иткәндән һуң һаҡланып ҡалған фрагменттарҙы йыйыу һәм емерелгән һарайҙарҙы тергеҙеү өсөн ғилми база әҙерләү тураһында һөйләй.
Һылтанма:

Просмотр по ссылке.

Просмотр по ссылке

Предлагаем к просмотру

Ҡарарға тәҡдим итәбеҙ

Хөрмәтле махсус китапхана уҡыусылары!
Совет, рәсәй башҡорт йырсыһы, Башҡорт АССР атҡаҙанған һәм халыҡ артисы, Өфө ҡалаһының Почетлы гражданы Фәрит Бикбулатов башҡарыуында концерт һәм йырҙарға клиптар тәҡдим итәбеҙ.
Һылтанма: Просмотр по ссылке.

Актер, йырсы, РСФСР - ҙың халыҡ артисы, Башҡорт АССР халыҡ артисы, Татарстан Республикаһының халыҡ артисы, Салауат Юлаев ордены кавалеры, Өфө ҡалаһының почетлы гражданы Фидан Ғафаровтың концертын ҡарарға тәҡдим итәбеҙ.
Фидан Ғафаровтың яратҡан ретро йырҙары / / Иң яратҡан йырҙар!

Арт-терапия клубы саралары

Мастер-класс по изготовлению рождественских свеч из вощины «Однажды зимним вечером…»

Махсус китапхананың хеҙмәтләндереү бүлегендә "Йөрәгем менән күрәм" Арт-терапия клубының тәүге ултырышы үтте. Осрашыуҙа ҡатнашыусылар шәмдәр яһаны. Дәрес йылы атмосферала үтте һәм тәмле сәй менән тамамланды.

Мероприятие клуба Арт-терапии

Луи Брайль һуҡырҙар уҡытыусыһы

Луи Брайль исеме ерҙәге төрлө сәбәптәр арҡаһында күреү һәләтен юғалтҡан бөтә кешеләр өсөн изге. Ул һуҡыр кешеләргә уҡырға һәм яҙырға мөмкинлек биргән уникаль рельефлы-нөктәле шрифт уйлап таба.
Луи Брайль 1809 йылда Францияның бәләкәй генә Кувре ҡалаһында һөнәрсе ғаиләһендә тыуған. Уның атаһы ат егеү ҡорамалдары эшләү менән шөғөлләнә. Луиҙың ике өлкән апаһы һәм бер ҡустыһы була.

Бер ваҡыт, малайға 3 йәш булғанда, ул атаһының оҫтаханаһында уйнай һәм күҙен йәрәхәтләй. Күҙгә инфекция эләгә, һәм шешеү сәләмәт күҙгә лә күсә. Яйлап малай һуҡырайған. Ата-әсәһе бәләкәй улын бик борсой, сөнки һуҡыр кешеләрҙе ҡайғылы киләсәк көтә: ярлы һәм хәйерселектә ас йәшәү.
Әммә атаһы малайҙы үҫтерергә ҡарар итә. Ул улы өсөн махсус таҡталар эшләй, улар буйынса алфавит өйрәнә. Һуңыраҡ Луиға яҙырға өйрәтәләр. Атаһы һәр ерҙә улын үҙе менән алырға тырыша. Ул уны ҡоштарҙың йырлауын, хайуандарҙың ҡысҡырыуын һәм сәскәләрҙең еҫен айырырға өйрәтә. Атаһы ла Улына Алла тураһында һөйләй.
Ете йәшенән Луи Куврҙа мәктәпкә йөрөй башлай. Малай үҙенең һәләттәре менән уҡытыусыларҙы хайран ҡалдыра һәм бик тиҙ иң яҡшы уҡыусы булып китә. Ә 10 йәшендә ата-әсәһе улын һуҡыр балалар өсөн Король Институтына бирергә ҡарар итә.
Институтта Луи бөтә фәндәр буйынса беренсе уҡыусы була. Айырыуса музыка менән шөғөлләнеүҙе ярата: ул фортепиано һәм орган өйрәнә. 16 йәшендә малай Институт эргәһендәге бәләкәй сиркәүҙә түләүле органсы вазифаһын ала. Ғүмеренең күп өлөшөн ул Париждың төрлө ғибәҙәтханаларында органсы булып хеҙмәт итә.
Институтта уҡыу тыңлау һәм хәтерләүгә нигеҙләнгән. Хат юҡ тиерлек. Китапханала Валентин Гаюи ысулы буйынса баҫылған китаптар бик аҙ була. Китаптар ауыр булһа ла, уҡыу өсөн күп ваҡыт кәрәк булһа ла, был Луиҙың яратҡан шөғөлө була.
12 йәшенән Луи Брайль һуҡырҙар өсөн алфавит төҙөү буйынса эксперименттар башлай. Ул һәр буш минутын файҙалана, ҡайһы берҙә төндәрен эксперименттар менән үткәрә. Ул 15 йәшендә эшен тулыһынса тамамлай. Был ысул 6 ҡабарынҡы нөктәнең төрлө комбинацияларын ҡулланыуҙан тора, француз алфавитының һәр хәрефенә нөктәләрҙең үҙ урынлашыуы тура килә. Шулай уҡ тыныш билдәләре һәм һандар күрһәтелә. Эҙләнеүҙәрен дауам итеп, Луи нота яҙыу ысулын яраҡлаштыра.
1829 йылда Луи Брайль үҙе уйлап сығарған рельефлы-нөктәле шрифт мөмкинлектәре тураһында һөйләгән ҙур булмаған китап сығара. Яңы ысулды Брайль өсөн тыуған Институт уҡыусылары дәртләнеп ҡабул итә. Әммә профессорҙар һәм чиновниктар яңылыҡты тормошҡа ашырырға ашыҡмай.
Институтта йәшәгәндә Луи Брайль бик әүҙем була: ул орган өйрәнә, ғибәҙәт ҡылыуҙарҙа органсы сифатында ҡатнаша, француз колледжында уҡый.
17 йәшендә ул кесе төркөмдәрҙә уҡытыусы була, ә 19 йәшендә Институттың бөтә программаһын тиерлек уҡыта (арифметика, география, грамматика, музыка). Шәкерттәре йәш остазын сикһеҙ изгелеге һәм шәфҡәте өсөн ярата.
Луи Брайлдың арымай-талмай эшмәкәрлеген бер нәмә лә туҡтата алмай, хатта 26 йәшендә туберкулез менән ауырыуы ла. Ә төп дауалау ял итеү булған.
Луи үҙенең ысулын яҡшыртыу өҫтөндә эшен дауам итә. Ул бер аҙ күреүсән кешеләр уның ысулын белә, ә һуҡырҙарға ғәҙәти алфавитты белергә кәрәк, тип уйлай. Һуҡыр тәрбиәләнеүселәре күреү һәләте булған туғандары һәм дуҫтары менән аралаша алһын өсөн, ул махсус энә уйлап таба, уның ярҙамында ябай хәрефтәрҙе рельефлы итеп һүрәтләргә мөмкин була. Әммә был ысул күп ваҡыт ала.
Был мәсьәләне хәл итеүҙә Брайлға Пьер Фуко ярҙам итә. Ул 6 йәшендә һуҡырайған, әммә һәләтле кеше булған, бигерәк тә механика мәсьәләләрендә. Фуко үҙе уйлап сығарған машинаны ҡулланырға тәҡдим итә, ул уны «Клавишалы Типография»тип атай. Төймәгә баҫҡанда ябай хәрефтең ҡара баҫмаһы барлыҡҡа килә, һәм шул уҡ ваҡытта был хәреф рельеф ала. Бындай тексты һуҡырҙар ҙа, күреүселәр ҙә уҡый алған. Шулай итеп, яҙыу машинкаһының өләсәһе донъяға килә.
Брайлдың һаулығы насарая бара. Ул тыуған Куврҙа ял итә, файҙалы тау һауаһын һулай, әммә күңеле һәм йөрәге менән уҡыусылары һәм эше менән була. Ул оҙаҡ ҡына яңғыҙ ҡала алмай.
Брайль үҙенең ихтыяждары һәм һаулығы тураһында бик аҙ борсолған. Ул алған аҡсаның бик аҙ өлөшөн генә үҙенә тотона, иң кәрәкле әйберҙәрҙе һатып ала, ә ҡалған өлөшөн башҡаларға ярҙам итеү өсөн кисектереп тора. Ул үҙенең аҡсаһын китаптар һәм яҙыу өсөн ҡулайламалар һатып алыу өсөн ҡуллана.
Луи Брайль үҙенең сикһеҙ изгелеге менән билдәле була, бының өсөн ул бер ҡасан да рәхмәт эҙләмәй. Үлгәндән һуң дуҫтары уның шәхси әйберҙәрендә «Асып Тормай Яндырырға» тигән яҙыу менән бәләкәй генә ҡумта таба. Был яҙыу кешеләрҙе ҡыҙыҡһындыра, һәм ҡумта асыла.
Унда бурыс аҡсаһы тураһында йөҙләгән расписка була. Дуҫтары Брайлдың ихтыярын үтәй: ҡумта һәм уның эстәлеге яндырыла.
Брайль һаулығы яҡшырған кеүек тойола, һәм ул яңынан уҡытыу менән шөғөлләнә. Әммә ул бик көсһөҙ була һәм көсөн һаҡлап ҡалыу өсөн шым ғына һөйләшә. Әммә уның һаулығы уҡытыу сифатына йоғонто яһамай. Ул һаман да уҡыусыларҙы ярата һәм хөрмәт итә.
Был ваҡытта Брайльдың рельефлы-нөктәле ысулы Институтта әүҙем ҡулланыла: уға студенттарҙы дәрестәрҙә уҡыталар, унда китаптар һәм ноталар баҫтыралар. Шулай баҫылған ноталар буйынса классик музыка һәм сиркәү хеҙмәттәрен башҡаралар. Был ысул Европала билдәлелек ала бара. Ваҡыт етер, һәм уның тураһында бөтә донъя белер!
Брайлдың һаулығы тағы ла насарая, һәм ул уны ялға ебәреүҙәрен һорай. Институт етәкселеге Брайлдың лайыҡлы тормош өсөн аҡсаһы юҡлығын белә һәм уны музыка уҡытыусыһы итеп ҡалдыралар. Ул үҙен яҡшы тойған көндәрҙә фортепианонан уҡыта.
1851 йылдың декабрендә Луи Брайльдың һаулығы ныҡ насарая. Әммә ул, ерҙәге миссияһы тамамланған, тип ышанып, тыныслыҡ һаҡлай. «Раббы минең күҙ алдымда һәр ваҡыт мәңгелек өмөттең һуҡырайтыусы гүзәллеге тороуын теләне» — тине ул үҙенең дуҫтарына үлер алдынан. Луи Брайль 1852 йылдың 6 ғинуарында 43 йәшендә вафат була. Уны тыуған ҡалаһы Кувре зыяратында ерләйҙәр.
1852 йылда Брайль ысулын башлыса һуҡырҙар өсөн Король Институты стеналарында һәм унан ситтә бик аҙ энтузиастар ҡуллана. Әммә 1854 йылда уҡ Брайль ысулы Францияла рәсми таныла һәм европа илдәрендә тарала башлай.
Ә 1878 йылда Римдә Бөтә донъя конгресында Брайль ысулы һуҡыр кешеләр өсөн иң ҡулай уҡыу һәм яҙыу ысулы тип раҫлана.
Луи Брайль үлгәндән һуң 100 йыл үткәс, уның кәүҙәһе француз пантеонына күсерелә һәм Францияның башҡа күренекле кешеләре менән бергә ерләнә.
Беҙҙең көндәргә тиклем Луи Брайль тыуып үҫкән йорт һаҡланған. Әлеге мәлдә унда музей.